Zelf opwekken
Zelf energie opwekken met zonnepanelen is goed voor het milieu en is financieel ook aantrekkelijk. Met de huidige super lage rente op je spaargeld is het nemen van energiebesparende maatregelen een goede manier om rendement uit je vermogen te halen. Het verstandigst is om eerst de energieverspillers, zoals een oude koelkast of oude ketel te vervangen voor moderne en energiezuinige varianten. Daarna kun je de haalbare isolatie maatregelen treffen zoals het isoleren van dak, muren, vloeren en ramen. Tot slot is het plaatsen van zonnepanelen een maatregel die voor heel veel jaren een jaarlijkse besparing op je kosten oplevert. Het is een investering die je in 6 tot 10 jaar terugverdient. Na die periode levert een zonnepaneel alleen maar geld op. De terugverdientijd hangt, naast de initiële investering die je doet, af van je eigen energiegebruik en van de vergoeding die je van je stroomleverancier terugkrijgt voor geproduceerde stroom die je niet zelf gebruikt. Overigens zijn er interessante initiatieven waarbij je de voor jou overbodige stroom rechtstreeks verkoopt aan anderen. Hiermee komt een gedistribueerde stroomproductie, zonder vervuilende kolencentrales, een stap dichterbij.
De wetgeving
Hoe zit het nu precies met de wetgeving omtrent het zelf opwekken van stroom?
Door de sterke stijging van de prijs van elektriciteit en de daling van de prijs vanzonnestroomsystemen wordt het zelf opwekken van zonnestroom in steeds meersituaties rendabel.SamenvattingToepassing van lokale zonnestroomsystemen biedt twee grote maatschappelijke voordelen:1. Het stelt kleingebruikers in staat zelf hun stroom op te wekken voor een prijs dievoor 20 jaar vastligt.2. Bij grootschalige uitrol levert het een serieuze bijdrage aan de Nederlandseklimaatdoelstellingen.Van belang voor een rendabel zonnestroomsysteem is dat de opgewekte zonnestroomdirect gebruikt of gesaldeerdkan worden, zodat per zelf opgewekte kWh ongeveer € 0,22bespaard wordt.Particulieren, die over een eigen en gunstig gelegen dak beschikken, kunnen een zonnestroomsysteemop het dak aanleggen. Door de zonnestroom direct op de installatie van hethuis in te voeden kunnen zij deze zelf gebruiken, of bij een overschot terugleveren aan hetnet en salderen met hun eigen afname. Beschikt een particulier niet over een eigen gunstiggelegen dak, dan zou hij bijvoorbeeld op een gezamenlijk dak, op het dak van een ander, ofzelfs op een veld elders stroom op kunnen wekken. Deze stroom zou hij dan via het elektriciteitsnetaan zichzelf kunnen leveren. Dit wordt zelflevering genoemd.Een obstakel op dit moment is dat bij zelflevering het Ministerie van Financiën energiebelastingheft over de zelf opgewekte zonnestroom. Daarmee wordt het zelf opwekken vanzonnestroom zeer kostbaar. Daarnaast ontstaat een rechtsongelijkheid tussen mensenmet geschikt eigen dak en mensen die dit niet hebben. Voor de eerste groep is het in veelgevallen rendabel zelf zonnestroom op te wekken, voor de tweede groep niet. Nu elektriciteitduur wordt – en in een aantal gevallen de andere vaste kosten, zoals de woonlasten, zaloverstijgen – is het van groot belang dat iedereen een gelijke kans krijgt zelf goedkoper elektriciteitte produceren. De verwachting is dat, zodra het zelf opwekken van zonnestroomvoor alle particulieren rendabel wordt, de toepassing van zonnestroomsystemen een vluchtneemt.In de afgelopen periode heeft een aantal initiatiefnemers zelfleveringsprojecten opgezet.Daarbij heeft men geprobeerd oplossingen te vinden voor de rechtsongelijkheid en is menop zoek gegaan naar de betekenis van de huidige Nederlandse wetgeving voor dit soortprojecten. Daarbij zijn de volgende bevindingen gedaan:• Over zonnestroom die achter de meter – vanuit het net gezien achter de aansluiting -op de installatie van de verbruiker wordt ingevoed wordt geen belasting geheven. Dezezonnestroom kan concurreren met netstroom. Daarbij is het niet van belang van wiede installatie is, omdat de Belastingdienst elektriciteit, die bij kleinverbruikers achterde meter ingevoed wordt, beschouwt als door de eigenaar van de installatie opgewekteelektriciteit.• Bij een kleinverbruikersaansluiting is het energiebedrijf verplicht tot 5.000 kWh teruggeleverdestroom vóór facturering af te trekken van de over diezelfde aansluiting geleverdestroom. Men noemt dit salderen. Boven de 5.000 kWh, en indien er meer wordt teruggeleverddan afgenomen, hoeft het energiebedrijf niet meer te salderen. Hiervoor moetzij een redelijke prijs per kWh betalen. De minimale redelijke prijs wordt door de NMavastgesteld en ligt momenteel op zeventig procent van de gemiddelde APX-prijs voorstroom over de afgelopen twaalf maanden.7 I Zonnestroom en de Nederlandse wetgeving• Bij een kleinverbruikersaansluiting wordt alleen over de netto geleverde stroom energiebelastingen btw geheven. Voor de belastingen mag de volledige teruggeleverde stroomgesaldeerd worden met de over dezelfde meter afgenomen stroom. Voor de energiebelastinggeldt de grens van 5.000 kWh niet.• Over zonnestroom, die over het net wordt teruggeleverd aan de eigenaar van het zonnestroomsysteem,wordt energiebelasting geheven. Hoewel dit niet eensluidend in dewetgeving is vastgelegd en een aantal artikelen expliciet zelflevering toestaat, houdthet Ministerie van Financiën hieraan vast. Dit heeft mogelijk te maken met de huidigepraktijk, waarbij er om technische en administratieve redenen per aansluiting maar éénleverancier mogelijk is. De eigenaar van een elders geplaatst zonnestroomsysteem moeteerst de zelf opgewekte stroom aan zijn energiebedrijf leveren, waarna deze het op hetgebruiksadres van de eigenaar van het zonnestroomsysteem levert. De technische enadministratieve problemen zijn waarschijnlijk op korte termijn op te lossen. In de wetgevingis de beperking tot één leverancier per aansluiting niet vastgelegd.• Bewoners van appartementencomplexen, die een zonnestroomsysteem op het gemeenschappelijkdak van het gebouw willen plaatsen, lopen tegen een aantal problemen aan.Omdat zij niet aan zichzelf kunnen leveren, zullen zij de opgewekte zonnestroom moeteninvoeden op de gemeenschappelijke installatie van de Vereniging van Eigenaren (VvE).Een VvE is vaak een middelgrote of grote gebruiker, waardoor zij voor een deel van degebruikte stroom een lagere energiebelasting betaalt. Omdat een VvE voor de zonnestroomniet meer zal willen betalen dan voor de netstroom, ontvangen de eigenaren vanhet zonnestroomsysteem dus een lagere prijs per kWh dan een kleingebruiker die directop zijn eigen installatie kan invoeden. Daarnaast kan de VvE jaarlijks slecht één maal5.000 kWh salderen, terwijl bij zelflevering iedere deelnemer 5.000 kWh mag salderen.• Voor de problematiek van appartementencomplexen zijn een aantal oplossingen mogelijk.Bij een daarvan wordt de opgewekte zonnestroom via de aansluiting van de gemeenschappelijkeruimte op het net geplaatst. De teruggeleverde elektriciteit wordt vervolgensnaar rato van de eigendomsverhouding ten aanzien van het zonnestroomsysteem gesaldeerdmet de over de private meters van de individuele eigenaren geleverde elektriciteit.De huidige wetgeving laat dit toe, maar het knelpunt is de interpretatie die het Ministerievan Financiën geeft aan de wetgeving.